TET 1 અને TET 2 સંપૂર્ણ માહિતી સાથે અભ્યાસક્રમ 2025 ગુજરાતી

TET-I (ધોરણ ૧ થી ૫ માટે)

આ કસોટીમાં કુલ ૫ વિભાગો ૧૫૦ પ્રશ્નો અને ૧૫૦ ગુણ

ક્રમ	હાલની જોગવાઈ	ગુણ	સુધારેલ જોગવાઈ	ગુણ
૧	વિભાગ-૧: બાલવિકાસ અને શિક્ષણના સિધ્ધાંતો (Child Development & Pedagogy): 30	૩૦	વિભાગ - ૧: બાળ વિકાસ અને શૈક્ષણિક શાસ્ત્ર (૩૦ ગુણ) (૩૦ પ્રશ્નો) (A) બાળ વિકાસ (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)	૩૦

બહુલક્ષી પ્રશ્નો: દરેકનો એક ગુણ: કુલ ગુણ - ૩૦ જેમાં Reasoning Ability, Logical Ability, Teacher Aptitude, Data Interpretation જેવી બાબતો પણ સમાવવામાં આવશે. 🔽 બાલવિકાસ અને શિક્ષણના સિધ્ધાંતો વિભાગ 6 થી ૧૧ વયજૂથના બાળકો માટેના અધ્યયન-અધ્યાપનના શૈક્ષણિક મનોવિજ્ઞાન આધારિત રહેશે. ઉમેદવારની વ્યાવહારિક દોહન, પધ્ધતિઓનું મૂલ્યાંકન થાય, વિદ્યાર્થી સાથેની સબળ આંતરિક અંગોની તેની સંકલ્પના જાણી શકાય, બાળકની અધ્યયન માટેની વિષય સજ્જતા કેવી છે તેનું સુચારુ મૂલ્યાંકન થાય તેવા વ્યવહારુ પ્રશ્નો (Applied Questions) અંગેની વિષયપરક વિષયસામગ્રી કસોટીમાં પૂછવામાં આવશે.

વિકાસની સંકલ્પના અને અધ્યયન સાથેનો સબંધ બાળ વિકાસના લક્ષણો અને સિધ્ધાંતો વિકાસને અસર કરતા પરિબળો વારસૌ અને વાતાવરણ સામાજિકીકરણ વિકાસ અને તેને અસર કરતાં પરિબળો સામાજિકીકરણ પ્રક્રિયાઓ. સામાજિક જગત અને બાળક (વાલી, શિક્ષક, સબંધી) એરિકસન, કોહલબર્ગ, કોલ, કોહલબર્ગ સિધ્ધાંત અને શૈક્ષણિક ફાયદા બુધ્ધી અને પ્રગતિશીલ શિક્ષણની સંકલ્પના બુધ્ધીની સંકલ્પના અને સમીક્ષાત્મક દ્રષ્ટિકોણ બહુ આયામી બુધ્ધી બાળકોમાં વિકાસ-લાભ અને વિચાર લિંગ/જાતિ(Gender): સામાજિક બંધારણ, વિભાવના, જ્ઞાતિનું/લિંગ ભેદભાવ, શિક્ષણના સિધ્ધાંતમાં જ્ઞાતિની અસર અધ્યેતાઓમાં વ્યક્તિગત ભિન્નતા, ભાષા, જાતિ, લિંગ, સમુદાય, ધર્મ વગેરે આધારિત ભિન્નતાઓની સમજ અધ્યયનનું મૂલ્યાંકન અને અધ્યયન માટેના મૂલ્યાંકન વચલો તફાવત; શાળાકીય મૂલ્યાંકન; સતત અને સર્વગ્રાહી મૂલ્યાંકન (CCE) બૌધ્ધિગમ્મ અને પ્રયાસો વર્ગખંડમાં અધ્યેતાઓની વર્ગખંડ તત્પરતા, અધ્યયન અને વિવેચનાત્મક ચિંતનના વિકાસ અને અધ્યેતાની અધ્યયન સિધ્ધિમાં મૂલ્યાંકન માટે યોગ્ય પ્રશ્નોની રચના.

(B) સમાવેશી શિક્ષણ અને વિશિષ્ટ જરૂરિયાત ધરાવતા બાળકો અંગે સમજ: (૦૫ ગુણ) (૦૫ પ્રશ્નો) વિવિધ પરિવેશ ધરાવતા અધ્યેતાઓને સમાવવા- જેમાં આર્થિક- સામાજિક રીતે પછાત, વંચિત બાળકોનું સમાવેશન અધ્યયન અક્ષમતા (Learning Disability) ધરાવતા બાળકો, વિવિધ દિવ્યાંગતા ધરાવતા બાળકો (C) અધ્યયન અને શૈક્ષણિક શાસ્ત્ર: (૧૦ ગુણ) (૧૦ પ્રશ્નો) બાળકો કેવી રીતે વિચારે છે અને શીખે છે: શાળાકીય પ્રદર્શનમાં તેઓ કેમ અને કેવી રીતે નિષ્ફળ જાય છે તેની સમજણ અધ્યયન-અધ્યાપન પાયાની પ્રક્રિયાઓ; બાળકોની અધ્યયન વ્યૂહ રચનાઓ; સામાજિક પ્રવૃત્તિ તરીકે અધ્યયન; અધ્યેયનની સામાજિક પરિપ્રેક્ષ્ય. બાળક સમસ્યા ઉકેલનાર અને વૈજ્ઞાનિક શોધક તરીકે. બાળકોમાં અધ્યયન માટેની વૈકલ્પિક સંકલ્પના; અધ્યયન પ્રક્રિયામાં બાળકની થતી ભૂલોની મહત્ત્વના સોપાન તરીકે સમજ. જ્ઞાન/બોધ (Logion) અને સંવેગો (Emotions) પ્રેરણા અને અધ્યયન અધ્યયનને અસર કરતા વ્યક્તિગત અને પર્યાવરણીય પરિબળો
૨	વિભાગ - ૨ અને ૩ : ભાષા ૧ અને ૨ (ગુજરાતી અને અંગ્રેજી)	૩૦	વિભાગ - ૨: ગુજરાતી ભાષા (Language I) -(૩૦ ગુણ) (૩૦ પ્રશ્નો)	૩૦

: ૩૦ - ૩૦ પ્રશ્નો: દરેકનો એક ગુણ: કુલ ગુણ - ૩૦ જ્યાં ભાષાકીય સજ્જતા અને વિદ્યાર્થીઓ સાથેના વર્ગવ્યવહાર અને આંતરક્રિયાને લગતી સજ્જતાનું મૂલ્યાંકન - ભાષા - ૧ (ગુજરાતી) માં થશે. જ્યારે ભાષા - ૨ (અંગ્રેજી) માં ભાષાની મૂળભૂત તત્ત્વો, પ્રત્યાયન અને સારસર્જણની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવશે.

(A) વાંચનગ્રહણ (Language Comprehension) - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો) ભાષાના ઉપયોગમાં દરેક વિષયના વિભાગોમાં ભાષા સજ્જતા, સંબોધન અને વ્યવહારો સાથેના વર્ગ વ્યવહાર તેમજ આંતરક્રિયાને લગતી સજ્જતાનું મૂલ્યાંકન કરતા, તેમજ ભાષાના મૂળભૂત તત્ત્વો, પ્રત્યાયન અને સાર સર્જનની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરતી પદ્ધતિ. અપરિચિત પાઠ વાંચવા - બે પાઠ (એક ગદ્ય અથવા નાટક અને એક કાવ્ય) પૃચ્છા: સમજૂતી, અનુમાન, વ્યાકરણ અને વાક્યરચના (ગદ્યખંડ સાહિત્યિક, વૈજ્ઞાનિક, વર્ણનાત્મક અથવા વિવેચનાત્મક હોઈ શકે) શ્રવણ અને કથન: ભાષા શિક્ષણમાં મહત્ત્વ આ કસોટીમાં ધોરણ ૧ થી ૫ ના ગુજરાતી ભાષા વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો. પરંતુ તેનું કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબોધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીનું રહેશે. (B) ભાષા વિકાસના શૈક્ષણિક પાસાં (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો) અધ્યયન અને ભાષા (Learning and Acquisition) ભાષા સંગ્રહણ ભાષા શિક્ષણના સિદ્ધાંતો શિક્ષણમાં ભાષાની ભૂમિકા શિક્ષણમાં ભાષાના પડકારો અને ભાષાકીય મુશ્કેલીઓ મૌખિક અને લેખિત સ્વરૂપે વ્યક્ત કરવાની ભાષા કૌશલ્યો (Language Skills)

ભાષા અધ્યયન અને પ્રાવિણ્યનું મૂલ્યાંકન: કથન, શ્રવણ, વાંચન, લેખન અધ્યયન-અધ્યાપન સામગ્રી: પાઠ્યપુસ્તક, મલ્ટી-મીડિયા સામગ્રી, વર્ગખંડના બહુભાષી સ્રોત ઉપચારાત્મક શિક્ષણ (Remedial Teaching)
૩		૩૦	વિભાગ - ૩: અંગ્રેજી ભાષા (Language II) - (૩૦ ગુણ) (૩૦ પ્રશ્નો)	૩૦
		(A) વાંચનગ્રહણ (Language Comprehension) - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો) ભાષાના ઉપયોગમાં દરેક વિષયના વિષય વસ્તુમાં ભાષા સજ્જતા, સંબોધન અને વિદ્યાર્થી સાથેના વર્ગ વ્યવહાર તેમજ આંતરક્રિયાને લગતી સજ્જતાનું મૂલ્યાંકન કરતા તેમજ ભાષાના મૂળભૂત તત્ત્વો, પ્રત્યાયન અને સાર સર્જનની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરતા પ્રશ્નો. અપરિચિત પાઠો વાંચવા - બે પાઠ (એક ગદ્ય અથવા નાટક અને એક કાવ્ય) પૃચ્છા: સમજૂતી, અનુમાન, વ્યાકરણ અને વાક્યરચના (ગદ્યખંડ સાહિત્યિક, વૈજ્ઞાનિક, વર્ણનાત્મક અથવા વિવેચનાત્મક હોઈ શકે) શ્રવણ અને કથન: ભાષા શિક્ષણમાં મહત્ત્વ આ કસોટીમાં ધોરણ ૧ થી ૫ ના અંગ્રેજી ભાષા વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો. પરંતુ તેનું કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબોધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીનું રહેશે. (B) ભાષા વિકાસના શૈક્ષણિક પાસાં (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો) અધ્યયન અને ભાષા (Learning and Acquisition) ભાષા સંગ્રહણ

અહીં આપવામાં આવેલ માહિતી (ગુજરાતીમાં):

વિભાગ - ૪ : ગણિત : ૩૦ ગુણ (૩૦ પ્રશ્નો)

1. ગણિત શિક્ષણના સિદ્ધાંતો
2. ભાષા શીખવામાં વ્યાકરણની ભૂમિકા
3. આંગળી સમસ્યાત્મક વ્યક્તિ - વિચારોને મૌખિક અને લખાણ સ્વરૂપે વ્યક્ત કરવા.
4. વર્ગખંડમાં ભાષા શીખવવાના પડકારો: ભાષાકીય મુશ્કેલીઓ, ભૂલો અને વિકારો
5. ભાષા કૌશલ્યો (Language Skills)
   • ભાષા અંગ્રેજી અને પ્રાવિણ્યનું મૂલ્યાંકન : શ્રવણ, કથન, વાંચન, લેખન
6. અધ્યયન-અધ્યાપન સામગ્રી: પાઠ્યપુસ્તક, મલ્ટી મીડિયા સામગ્રી, વર્ગખંડના બહુાળો સ્ત્રોતો
7. ઉપચારાત્મક શિક્ષણ (Remedial Teaching)

---

૪ વિભાગ - ૪ : ગણિત : ૩૦ ગુણ : ૩૦ પ્રશ્નો

(A) વિષયવસ્તુ - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિત વિષયમાં સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણની બાબતો અને સમસ્યા ઉકેલ સંબંધિત ક્ષમતા આધારિત પ્રશ્નો. આ કસોટીમાં ધોરણ 1 થી 5 ના ગણિત વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો પરંતુ તેની કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબંધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીની રહેશે.

(B) પદ્ધતિ શાસ્ત્ર - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિતનું સ્વરૂપ / તર્કશક્તિ: ગણિતની વિચારવાની તર્ક કરવાની તરફ, અર્થ અને શીખવા માટે અપનાવવી વ્યવહ રચનાઓ
• અભ્યાસક્રમમાં ગણિતનું સ્થાન
• ગણિત શિક્ષણની પદ્ધતિઓ / પ્રવૃતિઓ
• વર્ગખંડ પ્રબંધનમાં ભાષાની ભૂમિકા

વિભાગ ૪ અને ૫ નો અભ્યાસક્રમ

વિભાગ - ૪ : ગણિત : ૩૦ ગુણ : (૩૦ પ્રશ્નો)

દરેકનો એક ગુણ. કુલ ગુણ - ૩૦

વિષયની સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણ અંગેની બાબતો અને Problem Solving Abilities (સમસ્યા ઉકેલ સંબંધી ક્ષમતા) તથા વિષયના પદ્ધતિશાસ્ત્ર અને વિષય વસ્તુનું વ્યવહારિક પ્રશ્નો દ્વારા મૂલ્યાંકન થશે.

(A) વિષયવસ્તુ - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિત વિષયમાં સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણની બાબતો અને સમસ્યા ઉકેલ સંબંધિત ક્ષમતા આધારિત પ્રશ્નો. આ કસોટીમાં ધોરણ ૧ થી ૫ ના ગણિત વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો. પરંતુ તેની કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબંધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીની રહેશે.

(B) પદ્ધતિ શાસ્ત્ર - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિતનું સ્વરૂપ / તર્કશક્તિ: ગણિતની વિચારવાની તર્ક કરવાની તરફ, અર્થ અને શીખવા માટે અપનાવવી વ્યવહ રચનાઓ
• અભ્યાસક્રમમાં ગણિતનું સ્થાન
• ગણિત શિક્ષણની પદ્ધતિઓ / પ્રવૃતિઓ
• વર્ગખંડ પ્રબંધનમાં ભાષાની ભૂમિકા
• ઔપચારિક અને અનૌપચારિક મૂલ્યાંકન
• ગણિત અધ્યયન સમસ્યાઓ
• ગણિતમાં થતી ભૂલો અને તેના નિવારણના ઉપાયો

---

વિભાગ - ૫ : પર્યાવરણ, સામાજિક વિજ્ઞાન, સામાન્ય જ્ઞાન, વર્તમાન પ્રવાહોની જાણકારી : ૩૦ ગુણ : (૩૦ પ્રશ્નો)

દરેકનો એક ગુણ : કુલ ગુણ - ૩૦

(A) પર્યાવરણ વિષય અને પદ્ધતિ શાસ્ત્ર (૨૦ ગુણ) (૨૦ પ્રશ્નો)

• ધોરણ ૧ થી ૫ ના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો પરંતુ તેની કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબંધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીની રહેશે.

(૧) વિષયવસ્તુ - (૧૦ ગુણ) (૧૦ પ્રશ્નો)

• પર્યાવરણ વિષયનો ધોરણ ૧ થી ૫ ના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો

(૨) પદ્ધતિ શાસ્ત્ર - (૧૦ ગુણ) (૧૦ પ્રશ્નો)

• પર્યાવરણ (EVS) ની સંકલ્પના અને વ્યાપ
• પર્યાવરણનું મહત્ત્વ
• પર્યાવરણ અને પર્યાવરણ શિક્ષણ વચ્ચેનો સંબંધ
• અધ્યયનનો સિદ્ધાંતો (Learning Principles)
• વિજ્ઞાન અને સામાજિક વિજ્ઞાન સાથેનો વ્યાપ અને સંબંધ
• સંકલ્પનાઓ રજૂ કરવાની પદ્ધતિઓ
• પ્રવૃત્તિઓ (Activities)
• પ્રયોગો/પ્રાયોગિક કાર્ય (Experimentation / Practical Work)
• ચર્ચા (Discussion)
• સતત અને સર્વગ્રાહી મૂલ્યાંકન (CCE)
• શિક્ષણ સામગ્રી (Teaching Material / Aids)
• અધ્યાપનની સમસ્યાઓ (Problems)

અન્ય મહત્વપૂર્ણ વિભાગો

(B) સામાન્ય જ્ઞાન, Reasoning Ability, Logical Ability, Teaching Aptitude, Date Interpretation જેવી બાબતો આધારિત પ્રશ્નો (૦૫ ગુણ) (૦૫ પ્રશ્નો)

(C) શિક્ષણના વર્તમાન પ્રવાહો (૦૫ ગુણ) (૦૫ પ્રશ્નો)

TET-II (ધોરણ ૬ થી ૮ માટે)

આ કસોટીમાં બે વિભાગ રહેશે. વિભાગ-૧ અને વિભાગ-૨.

વિભાગ - ૧ ના ૭૫ પ્રશ્નો રહેશે. (૭૫ ગુણ)

ક્રમ	હાલનો જોગવાઇ	ગુણ	સુધારેલ જોગવાઇ	ગુણ
૧	બાળ વિકાસ અને શિક્ષણના સિદ્ધાંતો (Child Development & Pedagogy): ૨૫ પ્રશ્નો: દરેકનો એક ગુણ: કુલ ગુણ – ૨૫ જેમાં **Reasoning Ability, Logical Ability, Teacher Aptitude, Date Interpretation** જેવી બાબતો પણ સમાવવામાં આવશે. બાળ વિકાસ અને શિક્ષણના સિદ્ધાંતોના વિભાગ ૧૧ થી ૧૪ વચ્ચેના બાળ માનસના અધ્યયન-અધ્યાપનન સૈદ્ધાંતિક મનોવિજ્ઞાન આધારિત રહેશે. ઉમેદવારની વૈચારિક દોહન પ્રક્રિયાનું મૂલ્યાંકન થાય, વિદ્યાર્થી સાથેની યોગ્ય આંતરક્રિયા અંગેની તેની સંકલ્પના જાણી શકાય, બાળકેન્દ્રિત અધ્યાપન માટેની વિષયસજ્જતા કેવી છે તેનું સચોટ મૂલ્યાંકન થાય તેવા **વ્યવહારુ પ્રશ્નો (Applied Questions)** અંગેની આંતરપ્રેરણા.	૨૫	(૧) બાળ વિકાસ અને શૈક્ષણિક શાસ્ત્ર (૨૫ ગુણ) (૨૫ પ્રશ્નો) (A) બાળ વિકાસ (૧૦ ગુણ) (૧૦ પ્રશ્નો) વિકાસની સંકલ્પના અને અધ્યયનનો સંબંધ બાળ વિકાસના સિદ્ધાંતો વારસાગત અને વાતાવરણનો બાળ વિકાસ પર અસર સામાજિકરણ પ્રક્રિયા: સામાજિક જગત અને બાળક (શિક્ષક, માતાપિતા, સહપાઠી) જીન પિયાજેના અધ્યયનના રચનાત્મક સિદ્ધાંત, વાયગોત્સકીના અધ્યયનનો સામાજિક સંરચનાવાદી સિદ્ધાંત બાળકેન્દ્રીત શિક્ષણ બુદ્ધિ: સંકલ્પના, હાવર્ડ-ગાર્ડનરનો બહુવિધ બુદ્ધિનો સિદ્ધાંત, સાવૌગિક બુદ્ધિ જાતિ વિષયક ભેદ દૂર કરવામાં કેળવણીની ભૂમિકા	૨૫

બાળ વિકાસ અને શૈક્ષણિક શાસ્ત્ર (કંટીન્યુડ)

(B) સમાવેશી શિક્ષણની સંકલ્પના અને વિશિષ્ટ જરૂરિયાતવાળા બાળકોની સમજ (૦૫ ગુણ) (૦૫ પ્રશ્નો)

• ઉપદેશિત, વંચિત અને વિવિધ પ્રવેશ ધરાવતા અધ્યેતાને સંબોધવા
• અધ્યયન અક્ષમતા અથવા દિવ્યાંગતા ધરાવતા બાળકોની જરૂરિયાતોને સંબોધવી
• મેધાવી અધ્યેતાની જરૂરિયાતોને સંબોધવી / પ્રતિભાશાળી, સર્જનાત્મક અને વિશિષ્ટ ક્ષમતા ધરાવતા અધ્યેતાને સંબોધવા.
• સમાવેશી શાળા અને શિક્ષક

(C) અધ્યયન અને અધ્યાપન શાસ્ત્ર (૧૦ ગુણ) (૧૦ પ્રશ્નો)

• વિદ્યાર્થી કઈ રીતે વિચારે છે અને શીખે છે?
• અધ્યેતાની શૈક્ષણિક પ્રક્રિયામાં પછાતપણાના કારણો.
• શાળામાં અને શાળા બહાર થતાં અધ્યયન વચ્ચેનો સંબંધ અને તફાવત
• અધ્યયનમાં સામાજિક-સાંસ્કૃતિક અને જ્ઞાનાત્મક પ્રક્રિયાઓ

અન્ય મુદ્દાઓ (ઉપરના ચિત્રમાંથી):

• વૈયક્તિક ભિન્નતા: (ભાષા, જાતિ, સમાજ, ધર્મ વગેરે આધારિત)
• અધ્યેતાની ભાષા અને શાળા
• મૂલ્યાંકન: (સંકલ્પના, અધ્યયનનું મૂલ્યાંકન, અધ્યયન માટેનું મૂલ્યાંકન, સતત અને સર્વગ્રાહી મૂલ્યાંકન, રચનાત્મક મૂલ્યાંકન)
• વર્ગખંડમાં અધ્યેતાઓની વર્ગખંડ તત્પરતા, અધ્યયન અને વિવેચનાત્મક ચિંતનનો વિકાસ અને અધ્યેતાઓની અધ્યયન સિદ્ધિના મૂલ્યાંકન માટે યોગ્ય પ્રશ્નોની રચના

TET-II (ધોરણ ૬ થી ૮ માટે) નો સંપૂર્ણ અભ્યાસક્રમ

આ કસોટીમાં બે વિભાગ રહેશે: વિભાગ-૧ અને વિભાગ-૨.

વિભાગ - ૧ : સામાન્ય વિભાગ (૭૫ ગુણ / ૭૫ પ્રશ્નો)

૧. બાળ વિકાસ અને શૈક્ષણિક શાસ્ત્ર (Child Development & Pedagogy) (૨૫ ગુણ)

(A) બાળ વિકાસ (૧૦ ગુણ)

• વિકાસની સંકલ્પના અને અધ્યયનનો સંબંધ
• બાળ વિકાસના સિદ્ધાંતો
• વારસાગત અને વાતાવરણનો બાળ વિકાસ પર અસર
• સામાજિકરણ પ્રક્રિયા, જીન પિયાજે અને વાયગોત્સકીના સિદ્ધાંતો
• બાળકેન્દ્રીત શિક્ષણ, બુદ્ધિ (હાવર્ડ-ગાર્ડનર, સાવૌગિક બુદ્ધિ), જાતિ વિષયક ભેદ

(B) સમાવેશી શિક્ષણની સંકલ્પના અને વિશિષ્ટ જરૂરિયાતવાળા બાળકોની સમજ (૦૫ ગુણ)

• ઉપદેશિત, વંચિત અને વિવિધ પ્રવેશ ધરાવતા અધ્યેતાને સંબોધવા
• અધ્યયન અક્ષમતા / દિવ્યાંગતા / મેધાવી / પ્રતિભાશાળી અધ્યેતાની જરૂરિયાતો
• સમાવેશી શાળા અને શિક્ષક

(C) અધ્યયન અને અધ્યાપન શાસ્ત્ર (૧૦ ગુણ)

• વિદ્યાર્થી કઈ રીતે વિચારે છે અને શીખે છે?
• અધ્યેતાની શૈક્ષણિક પ્રક્રિયામાં પછાતપણાના કારણો
• શાળામાં અને શાળા બહાર થતાં અધ્યયન વચ્ચેનો સંબંધ
• અધ્યયનમાં સામાજિક-સાંસ્કૃતિક અને જ્ઞાનાત્મક પ્રક્રિયાઓ
• રચનાત્મક ૫ 'E' મોડેલ, પ્રેરણાના સિદ્ધાંતો, અધ્યયનને અસર કરતા પરિબળો, અધ્યયન સંક્રમણ, અધ્યાપન સૂત્ર

---

૨. ભાષા (ગુજરાતી અને અંગ્રેજી) (૨૫ ગુણ) (૨૫ પ્રશ્નો)

• ભાષાકીય સજ્જતા અને વિવિધ કૌશલ્યો વર્ગ વ્યવહાર, આંતરક્રિયાને લગતી સજ્જતા, ભાષાની ગુણવત્તા, પ્રત્યાયન અને સારસંગ્રહની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરતા પ્રશ્નો.
• અપરિચિત પાઠ વાંચવા - (એક ગદ્ય અથવા નાટક અને એક કાવ્ય)
• પ્રશ્નો: સમજૂતી, અનુમાન, વ્યાકરણ અને વ્યાવહારિક શબ્દભંડોળ
• (ગદ્યખંડ સાહિત્યિક, વૈજ્ઞાનિક, વર્ણનાત્મક અથવા વિવેચનાત્મક હોઈ શકે)
• ભાષા અધ્યયન અને કથન ભાષા શિક્ષણનું મહત્ત્વ.

---

૩. સામાન્ય જ્ઞાન, શિક્ષણના વર્તમાન પ્રવાહો (૨૫ ગુણ) (૨૫ પ્રશ્નો)

• સામાન્ય જ્ઞાન, **Reasoning Ability, Logical Ability, Teaching Aptitude, Data Interpretation** જેવી બાબતો આધારિત પ્રશ્નો.
• શિક્ષણના વર્તમાન પ્રવાહો આધારિત પ્રશ્નો.

TET-II (ગણિત) અભ્યાસક્રમની વિગતો

વિભાગ - ૪ : ગણિત : ૩૦ ગુણ (૩૦ પ્રશ્નો)

દરેકનો એક ગુણ. કુલ ગુણ - ૩૦. વિષયની સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણ અંગેની બાબતો અને Problem Solving Abilities (સમસ્યા ઉકેલ સંબંધી ક્ષમતા) તથા વિષયના પદ્ધતિશાસ્ત્ર અને વિષય વસ્તુનું વ્યવહારિક પ્રશ્નો દ્વારા મૂલ્યાંકન થશે.

(A) વિષયવસ્તુ - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિત વિષયમાં સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણની બાબતો અને સમસ્યા ઉકેલ સંબંધિત ક્ષમતા આધારિત પ્રશ્નો.
• આ કસોટીમાં ધોરણ 6 થી 8 ના ગણિત વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો.
• પરંતુ તેની કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબંધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીની રહેશે.

(B) પદ્ધતિ શાસ્ત્ર - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિતનું સ્વરૂપ / તર્કશક્તિ: ગણિતની વિચારવાની તર્ક કરવાની તરફ, અર્થ અને શીખવા માટે અપનાવવી વ્યવહ રચનાઓ
• અભ્યાસક્રમમાં ગણિતનું સ્થાન
• ગણિત શિક્ષણની પદ્ધતિઓ / પ્રવૃત્તિઓ
• વર્ગખંડ પ્રબંધનમાં ભાષાની ભૂમિકા

---

વિભાગ - ૨ : કુલ 75 પ્રશ્નો રહેશે.

આ વિભાગમાં નીચેના વિષયો પૈકી જે તે ઉમેદવારે પોતાની લાયકાત મુજબનો વિષય રાખવાનો રહેશે: **(B) ગણિત અને વિજ્ઞાન** અથવા (B) ભાષાઓ અથવા (C) સામાજિક વિજ્ઞાન.

(A) ગણિત અને વિજ્ઞાન (કુલ 75 ગુણ) (75 પ્રશ્નો)

• ગણિતના વિષય વસ્તુ અને તેનું પદ્ધતિશાસ્ત્ર: (૪૦ ગુણ) (૪૦ પ્રશ્નો)
  • ગણિત વિષય વસ્તુ (૨૫ ગુણ) (૨૫ પ્રશ્નો)
• ગણિત વિષયમાં સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણ અંગેની બાબતો અને Problem Solving Abilities (સમસ્યા ઉકેલ સંબંધી ક્ષમતા) તથા વિષયના પદ્ધતિશાસ્ત્ર.

TET-II અભ્યાસક્રમ : ગણિત અને વિજ્ઞાન

નોંધ: આ માહિતી વિભાગ-૪ અને વિભાગ-૨ (વિષય વિભાગ) માંથી સંકલિત છે.

---

વિભાગ - ૪ : ગણિત (૩૦ ગુણ) (૩૦ પ્રશ્નો)

વિષયની સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણ અંગેની બાબતો અને Problem Solving Abilities (સમસ્યા ઉકેલ સંબંધી ક્ષમતા) તથા વિષયના પદ્ધતિશાસ્ત્ર અને વિષય વસ્તુનું વ્યવહારિક પ્રશ્નો દ્વારા મૂલ્યાંકન થશે.

(A) વિષયવસ્તુ - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિત વિષયમાં સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણની બાબતો અને સમસ્યા ઉકેલ સંબંધિત ક્ષમતા આધારિત પ્રશ્નો.
• આ કસોટીમાં ધોરણ ૧ થી ૫ ના ગણિત વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો. પરંતુ તેની કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબંધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીની રહેશે.

(B) પદ્ધતિ શાસ્ત્ર - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિતનું સ્વરૂપ / તર્કશક્તિ: ગણિતની વિચારવાની તર્ક કરવાની તરફ, અર્થ અને શીખવા માટે અપનાવવી વ્યવહ રચનાઓ.
• અભ્યાસક્રમમાં ગણિતનું સ્થાન.
• ગણિત શિક્ષણની પદ્ધતિઓ / પ્રવૃતિઓ / વર્ગખંડ પ્રબંધનમાં ભાષાની ભૂમિકા.
• ભાષા શીખવામાં વ્યાકરણની ભૂમિકા.
• ભાષા કૌશલ્યો (Language Skills) - મૂલ્યાંકન: શ્રવણ, કથન, વાંચન, લેખન.
• અધ્યયન-અધ્યાપન સામગ્રી: પાઠ્યપુસ્તક, મલ્ટી મીડિયા સામગ્રી, વર્ગખંડના બહુાળો સ્ત્રોતો.
• ઉપચારાત્મક શિક્ષણ (Remedial Teaching).

---

વિભાગ - ૨ : ગણિત અને વિજ્ઞાન (કુલ 75 ગુણ) (75 પ્રશ્નો)

આ વિષય ઉમેદવારે પોતાની લાયકાત મુજબ રાખવાનો રહેશે.

ગણિત (૨૫ ગુણ) (૨૫ પ્રશ્નો)

• ગણિતના વિષય વસ્તુ અને તેનું પદ્ધતિશાસ્ત્ર: (૪૦ ગુણ) (૪૦ પ્રશ્નો) માંથી ગણિત વિષય વસ્તુ (૨૫ ગુણ) (૨૫ પ્રશ્નો) રહેશે.
• ગણિત વિષયમાં સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણની બાબતો અને સમસ્યા ઉકેલ સંબંધિત ક્ષમતા આધારિત વિષયવસ્તુનું મૂલ્યાંકન.
• ગણિત પદ્ધતિશાસ્ત્ર (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો) માં નીચેના મુદ્દાઓનો સમાવેશ:
  • ગણિતનું સ્વરૂપ, અભ્યાસક્રમમાં ગણિતનું સ્થાન, ગણિતની ભાષા, સમુદાય ગણિત, મૂલ્યાંકન.
  • ઉપચારાત્મક શિક્ષણ (Remedial Teaching).
  • ગણિત શિક્ષણની મુશ્કેલીઓ, ગણિત શિક્ષણનો હેતુઓ, ગણિત શિક્ષણના મૂલ્યો.
  • ગણિત શિક્ષણની પદ્ધતિ: નિદર્શન, પ્રોજેક્ટ, પ્રયોગ, આગમન-નિગમન, પૃથક્કરણ-સંશ્લેષણ.
  • ગણિતનો અન્ય વિષય અને અનુભવ.

વિજ્ઞાન (૩૦ ગુણ) (૩૦ પ્રશ્નો)

• વિજ્ઞાનના વિષય વસ્તુ અને તેનું પદ્ધતિશાસ્ત્ર - (૦૫ ગુણ) (૦૫ પ્રશ્નો)
• વિજ્ઞાન વિષય વસ્તુ (૨૫ ગુણ) (૨૫ પ્રશ્નો)
• વિજ્ઞાન વિષયમાં **વ્યવહારિક વિજ્ઞાન (Applied Science), રોજબરોજના અનુભવ** સાથેનું વિજ્ઞાન, સ્વ-અનુભવો, અવલોકન અને નિરીક્ષણ આધારીત પ્રશ્નો.
• આ કસોટીમાં ધોરણ ૬ થી ૮ ના વિજ્ઞાન વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારીત પ્રશ્નો. પરંતુ તેનું કઠિનતાનું મૂલ્ય માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૨) સુધીનું રહેશે.
• વિષયવસ્તુનું વ્યવહારિક પ્રશ્નો દ્વારા મૂલ્યાંકન થશે.

TET-II અભ્યાસક્રમ: ગણિત અને ભાષાઓ

નોંધ: આ માહિતી વિભાગ-૪ (ગણિત) અને વિભાગ-૨ (ભાષાઓ) માંથી સંકલિત છે.

---

વિભાગ - ૪ : ગણિત : ૩૦ ગુણ (૩૦ પ્રશ્નો)

દરેકનો એક ગુણ. કુલ ગુણ - ૩૦. વિષયની સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણ અંગેની બાબતો અને **Problem Solving Abilities (સમસ્યા ઉકેલ સંબંધી ક્ષમતા)** તથા વિષયના પદ્ધતિશાસ્ત્ર અને વિષય વસ્તુનું વ્યવહારિક પ્રશ્નો દ્વારા મૂલ્યાંકન થશે.

(A) વિષયવસ્તુ - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિત વિષયમાં સંકલ્પના સ્પષ્ટીકરણની બાબતો અને સમસ્યા ઉકેલ સંબંધિત ક્ષમતા આધારિત પ્રશ્નો.
• આ કસોટીમાં ધોરણ ૧ થી ૫ ના ગણિત વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો.
• પરંતુ તેની કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબંધ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૦) સુધીની રહેશે.

(B) પદ્ધતિ શાસ્ત્ર - (૧૫ ગુણ) (૧૫ પ્રશ્નો)

• ગણિતનું સ્વરૂપ / તર્કશક્તિ: ગણિતની વિચારવાની તર્ક કરવાની તરફ, અર્થ અને શીખવા માટે અપનાવવી વ્યવહ રચનાઓ.
• અભ્યાસક્રમમાં ગણિતનું સ્થાન.
• ગણિત શિક્ષણની પદ્ધતિઓ / પ્રવૃત્તિઓ.
• વર્ગખંડ પ્રબંધનમાં ભાષાની ભૂમિકા.
• ભાષા શીખવામાં વ્યાકરણની ભૂમિકા.
• ભાષાકીય કૌશલ્યો (Language Skills) અને પ્રાવિણ્યનું મૂલ્યાંકન: શ્રવણ, કથન, વાંચન, લેખન.
• અધ્યયન-અધ્યાપન સામગ્રી: પાઠ્યપુસ્તક, મલ્ટી મીડિયા સામગ્રી, વર્ગખંડના બહુાળો સ્ત્રોતો.
• ઉપચારાત્મક શિક્ષણ (Remedial Teaching).

---

વિભાગ - ૨ : ભાષાઓ (કુલ 75 ગુણ) (75 પ્રશ્નો)

આ વિષય ઉમેદવારે પોતાની લાયકાત મુજબ રાખવાનો રહેશે. (અંગ્રેજી: ૨૦ ગુણ, ગુજરાતી: ૨૦ ગુણ, હિંદી: ૨૦ ગુણ અને સંસ્કૃત: ૧૫ ગુણ)

ભાષા શિક્ષણ (કુલ ૫૫ ગુણ)

• સંકલિત ભાષાઓના પેપરમાં દરેક વિષયના વિષય વસ્તુમાં ભાષા સજ્જતા, સંભાષણ અને વિદ્યાર્થી સાથેના વર્ગ વ્યવહાર તેમજ આંતરક્રિયાને લગતી સજ્જતાનું મૂલ્યાંકન કરતા પ્રશ્નો.
• ભાષાના વિષયમાં દરેક વિષયના વિષય વસ્તુ, ભાષા સજ્જતા, સંભાષણ અને વિદ્યાર્થી સાથેના વર્ગ વ્યવહાર તેમજ આંતરક્રિયાને લગતી સજ્જતાનું મૂલ્યાંકન.
• ભાષાની ગુણવત્તા, પ્રત્યાયન અને સારઅર્થગ્રહણની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરતા પ્રશ્નો.
• આ કસોટીમાં ધોરણ ૬ થી ૮ ના ભાષા વિષયના અભ્યાસક્રમ આધારિત પ્રશ્નો.
• પરંતુ તેનું કઠિનતાનું મૂલ્ય અને સંબંધ ઉચ્ચ માધ્યમિક શિક્ષણ (ધોરણ-૧૨) સુધીનો રહેશે.
• ગુજરાતી ભાષા (૨૦ ગુણ)
• ગુજરાતી ભાષા વિષય વસ્તુ (૧૫ ગુણ)

ભાષા શિક્ષણ અભ્યાસક્રમની વિગતો

વિષય/મુદ્દા

ગુજરાતી પદ્ધતિ શાસ્ત્ર (૫ ગુણ) અંગ્રેજી ભાષા (૨૦ ગુણ) અંગ્રેજી ભાષા વિષય વસ્તુ (૧૫ ગુણ) અંગ્રેજી પદ્ધતિ શાસ્ત્ર (૫ ગુણ) હિન્દી ભાષા (૨૦ ગુણ) હિન્દી ભાષા વિષય વસ્તુ (૧૫ ગુણ) હિન્દી પદ્ધતિ શાસ્ત્ર (૫ ગુણ) સંસ્કૃત/ઉર્દૂ/મરાઠી ભાષા (૧૫ ગુણ) સંસ્કૃત/ઉર્દૂ/મરાઠી ભાષા વિષય વસ્તુ (૧૦ ગુણ) સંસ્કૃત/ઉર્દૂ/મરાઠી પદ્ધતિ શાસ્ત્ર (૫ ગુણ) ઉપરોક્ત ભાષા વિષયનું પદ્ધતિ શાસ્ત્ર: (ગુજરાતી, અંગ્રેજી અને હિન્દી તેમજ સંસ્કૃત અથવા ઉર્દૂ અથવા મરાઠી ભાષા શાસ્ત્ર) અધ્યાસ (Learning) અને અધિગમ (Acquisition) શીખવું અને સંપત્તિ ભાષા શિક્ષણના સિદ્ધાંત ભાષા વિકાસ માટે શ્રવણ અને કથનની ભૂમિકા IT (માહિતી ટેકનોલોજી) નો સાધન તરીકે ઉપયોગ વિચારોને મૌખિક અને લેખિત રીતે વ્યક્ત કરવા માટે વ્યાકરણની સમીક્ષાત્મક ભૂમિકા વિવિધતા ધરાવતા વર્ગખંડમાં ભાષા શિક્ષણના પડકારો; ભાષા સંબંધિત મુશ્કેલીઓ, ભૂલો અને અબરોધો ભાષાકૌશલ્ય (સાંભળવું, બોલવું, વાંચવું, લખવું, અર્થગ્રહણ, અભિવ્યક્તિ, શબ્દભંડોળ) ભાષા કૌશલ્યોનું મૂલ્યાંકન

સામાજિક વિજ્ઞાન અભ્યાસક્રમ અને પદ્ધતિ શાસ્ત્ર

અભ્યાસક્રમની વિગતો
અધ્યયન-અધ્યાપન સંબંધિત મુદ્દા
અધ્યયન-અધ્યાપન પાઠ્યપુસ્તક, મલ્ટીમીડિયા બહુઆયામી સ્રોતો ઉપચારાત્મક શિક્ષણ (Remedial Teaching)
સામાજિક વિજ્ઞાન (C) વિભાગ
(C) સામાજિક વિજ્ઞાન-પદ્ધતિ શાસ્ત્ર (૭૫ ગુણ) સામાજિક વિજ્ઞાન વિષય વસ્તુ (૫૦ ગુણ) સામાજિક વિજ્ઞાનમાં દેશ-પ્રદેશની ભૂગોળ/ઇતિહાસ, દેશની આર્થિક અને સામાજિક પરિસ્થિતિ, સામાજિક મૂલ્યો જેવી બાબતોને આવરી લેવાશે. ઉપરાંત ધોરણ 6 થી 8 ના સામાજિક વિજ્ઞાનના આવશ્યક સામાયિક પ્રશ્નો અને તેના મૂળ્યોને સંક્ષિપ્તમાં સમાવી લેવાશે. સામાજિક વિજ્ઞાન પદ્ધતિ શાસ્ત્ર (૨૫ ગુણ) સામાજિક વિજ્ઞાનની સંકલ્પના અને સ્વરૂપ સામાજિક વિજ્ઞાન વિષયમાં નિર્ણાયક શક્તિ વિવેચનાત્મક યાદશક્તિ વિકાસવાળી તપાસ/અનુભવજન્ય પુરાવાઓ સામાજિક વિજ્ઞાન શિક્ષણના ધ્યેયો વર્ગખંડ પ્રક્રિયાઓ અને પદ્ધતિઓ: આધાર પદ્ધતિ જીવનવૃત્તાંત પદ્ધતિ પ્રાદેશિક પદ્ધતિ (પ્રદર્શન પ્રદેશ પદ્ધતિ) પ્રોજેક્ટ પદ્ધતિ આત્મલક્ષી પદ્ધતિ

સામાજિક વિજ્ઞાન શિક્ષણ સંબંધિત પદ્ધતિઓ અને સામગ્રી

સામાજિક વિજ્ઞાનના મુખ્ય મુદ્દાઓ

આગમન-નિગમન પ્રવાસ પદ્ધતિ સામાજિક વિજ્ઞાન શિક્ષણ માટે અધ્યયન-અધ્યાપન સામગ્રી પૃથ્વીનો ગોળો નકશા ચાર્ટ્સ ચિત્રો સિક્કા નમૂના (Model) સમય રેખા એટલાસ સામાજિક વિજ્ઞાન/અભ્યાસ શીખવવાની મુશ્કેલીઓ સામાજિક વિજ્ઞાનનો અન્ય વિષયો સંગેનો અનુબંધ સામાજિક વિજ્ઞાન વિષયના સંદર્ભો (સંદર્ભ, પુસ્તકો, મેગેઝિન, Websites વગેરે) સામાજિક વિજ્ઞાન ખંડ અને સામાજિક વિજ્ઞાન મંડળ સામાજિક વિજ્ઞાન શિક્ષણ દ્વારા મૂલ્ય શિક્ષણ સામાજિક વિજ્ઞાન શિક્ષણ અને ક્ષેત્ર મુલાકાત